Non resulta fácil de atopar o castelo de Caldaloba. Ou o que queda del. Ata o fotógrafo se extraviou un par de veces. Unha aventura. E niso tamén reside o seu encanto (o da fortaleza). Porque aínda se pode organizar unha expedición familiar chea de pequenos misterios ao corazón de Galicia, co aliciente de que o perigo suma cero mesmo para os máis pequenos.
O outeiro no que se alza a torre de 25 metros xa foi utilizado na prehistoria: era un castro, nin máis nin menos, situado no que logo se chamou o coto de Matogueira, dominando a zona entre Vilalba e os ríos Támoga e Miño. Os catro fosos permanecen cubertos pola vexetación, pero están. De modo que na Idade Media levantáronse a torre e os lenzos da muralla. Destes nada queda na práctica, pero a torre resiste: catro plantas, mampostería de granito nas esquinas e lousa moi grosa no resto, planta cadrada e unha bóveda na parte superior. Bóveda da que só é posible admirar os arranques dos arcos, rematados en ménsulas.
Por aquí andaba o mariscal Pardo de Cela. A súa filla, Constanza de Castro, tamén aquí mandou a paseo en 1483 aos enviados dos Reis Católicos, responsables últimos da decapitación do seu pai ante a catedral de Mondoñedo. Claro que a muller non estaba soa: o seu marido, Fernán Arias de Saavedra, compartía tal indignación e resistiu o asedio. Rendéronse? Si, cando se corrompeu a auga do alxibe. O xefe inimigo, López de Haro, esperábaos.
Moi pouco despois foi abandonada, facendo o tempo o seu labor destrutor. Cando o século XVII finalizaba pertencía ao conde de Fuensaldaña, á súa vez señor da Merindad de Villajuán, ou sexa, o coto de Vilalba. E de feito a fortaleza aparece nalgúns documentos como «de Villajuán».
O que non conseguiu o tempo foi acabar coa lenda que afirma que existe un túnel ata o máis ou menos próximo pazo homónimo. Seguro que alguén lla conta ao visitante mentres se achega á veciña capital de Cospeito, en cuxas proximidades se estende unha lagoa recuperada polo tesón dos veciños. A parte final do paseo merece a pena facela andado
- Duración – 2.5 Horas
- Patrimonio Histórico
- Accesibilidade
- Comer Preto
